Posts

Showing posts from May, 2017

GARHI BAKH’A PHUTTI (Poetry)

Image
سُونهَن ۽ سنڌ جو عاشق راشد سائينءَ جي اڳوڻي سموري شاعريءَ جيان، سندس هيءُ ڪتاب به رومانويت، حُسن پرستي، وطن دوستي، ظلم ۽ ڏاڍَ جي هر صورت کان نفرت، سنڌ جي آجپي ۽ سُکَ جي سوچ سان سلهاڙيل، جدوجهد ۽ اُتساهه جا آبشار وهائيندڙ آهي. سندس شاعري پڙهي. هن جي اندر جو سمورو جهانُ پَسي سگهجي ٿو. هن جي شاعري هن مٿان شاهدي پئي ڏيندي ته هن وٽ محبت، نفرت، خواهشن، حسرتن، ارمانن ۽ ڪيفيتن جا محور ۽ محرڪ ڇا ۽ ڪهڙا هئا؟ جهڙو شخصيت ۾ سادو هو، تهڙو پنهنجي شاعريءَ ۽ اظهار جي اسلوب ۾ به سِڌو ۽ سادو آهي: تنهنجي ٻولي آ عوامي، يارَ راشدَ رَسُ ڀري  شعر تنهنجي ۾ سدائين سادگي باقي رهي. دراصل شاعري هن جي اندر جي سڄي جهان جي اظهار جو ذريعو هئي؛ ان ڪري ڪٿي هو عاشق ٿو ڏسجي ته ڪٿي ڪارڪن؛ ڪٿي هو آرٽسٽ ٿو نظر اچي ته ڪٿي شعرن کي ڀالا بڻائي ويرين تي وارُ ڪندڙ؛ ڪٿي هن جي مَنَ مان اُتساهه جا مِٺا آبشار ٿا ڦُٽن ته ڪٿي هن تي هڪ عام ماڻهوءَ واريون ڪيفيتون پڻ طاري ٿين ٿيون؛ جن کي لِڪائي نه ٿو. ان ڪري هن جي شاعريءَ ۾ سندس ذات توڙي قوم جي ڪيفيتن جون سرحدون ملي ٿيون وڃن ۽ اِهو سَنڌو ڪرڻ ڏکيو ٿي ٿو پوي ته هن جي انفرادي ۽ اجتماعي ڏک، خو

JUGAN MANJH JHATI (Mazi Key Mazar)

Image
پهرئين ڇاپي جو مهاڳ هن ڪتاب جو ذهني ڍانچو، مون سترهن ورهيه اڳ لاهور جي قلعي جي قيد وارن ڏينهن ۾ جوڙيو هو. اُتي لکڻ پڙهڻ جون سهولتون مليل نه هيون، تنهنڪري هيڪلائپ جي گهڙين ۾ سوچن جا گهوڙا چڱا ڊوڙائيندو هوس. مون پنهنجي انهيءَ ويچاريل منصوبي جو نالو ”اوڀر جا آثار ۽ فڪرَ“ رکيو هو ۽ سڄي ڪتاب کي ٽن جُلدن ۾ ورهايو هوم. پهرئين جُلد جو مقصد، آڳاٽين سڀيتائن جي تاريخ، اَدب ۽ فڪرَ توڙي عقيدن جو (ابتدا کان وٺي حضرت عيسيٰعه جي ڄم تائين) جائزو وٺڻ هو. ٻيو جُلد عيسائي دؤر کي اَرپيل هو، ۽ ٽئين جُلد ۾ اسلام جي پڌري ٿيڻ کان اُلهندي جي ملڪن جي اثر توڙي ڦهلاءُ جي ابتدا تائين (1757ع) جو ذڪر ڪرڻ پئي گهُريم. اوڀر جي آڳاٽين سڀيتائن بابت، اُلهندي ملڪن جي ٻولين ۾ انيڪ لکيل ڪتاب موجود آهن. علم جي چاهيندڙن آڳاٽن ڪتابن ۽ پٿر تي لکيل ۽ اُڪريل لکيتن جي مدد سان سُوميري، عَڪادي، مصري، آڳاٽي ايراني ۽ اوڀر جي ٻين مُئل ٻولين جون لکيتون پڙهي ورتيون آهن ۽ سندن گرامر ۽ لغتون به جوڙي ورتيون آهن. اُنهن دانشورن جي ڳولها ۽ کوجنا سبب، اوڀر جي آڳاٽين سڀيتائن جون گهڻيون لکيتون، جيڪي ڀَنجوءَ ۽ مِٽيءَ توڙي پٿرن جي ڍيرن هيٺان دفنايل ه