Posts

Showing posts from November, 2015

INDALATH REKHAOON

Image
ڇا اسي ۽ نوي جي ڏهاڪن جي سرگرم سياسي سنڌ ۾ ڪو اهڙو ماڻهو هوندو، جيڪو اهو مڃڻ کان انڪار ڪري ته پنهنجي تقريرن جي وهڪري ۾، پنهنجي روح جي سموري شاعري وهائي ڇڏيندڙ، ڪو ٻيو نه پر عبدالواحد آريسر هو! هتي سندس رُکو نالو وٺڻ به مون لاءِ ذاتي طور تڪليف ڏيندڙ آهي، پر تحريرن جي تقدس جي اهميت ۽ شخصي خوشامد کان پاسو ڪرڻ به ته اسان کي هن ئي سيکاريو هو: جنهن جي رومانوي لهجي ۾ ڪيل ڳوڙهين ڳالهين ۽ ديس سان منفرد اند از ۾ پيار ڪرڻ واري انداز بيان، ان دور جي سنڌ جي نوجوانن کي جوانيءَ ۾ پير پائڻ جو سليقو سيکاريو هيو. سنڌ جي پڙهيل لکيل نوجوانن، قومي ڪارڪنن، شاعرن ۽ اديبن لاءِ ائين هو، جيئن روميءَ لاءِ شمس تبريز هو. هي ڪتاب، رڳو شاعريءَ جو ڪتاب نه آهي، جيتوڻيڪ هن ۾ ٻين شاعرن جي چونڊ شاعري، قول، يادگيريون، حوالا ۽ واقعا به بيان ڪيل آهن، پر بنيادي طور تي هي عبدالواحد آريسر جي شاعريءَ جو پهريون ڪتاب آهي. هن ڪتاب جي اصل سونهن اها شاعري آهي، جيڪا عبدالواحد آريسر مختلف وقتن تي ڪئي آهي. مان ان ڳالهه تي حيران آهيان ته فارسي ۽ عربي ٻولين تي ڪمال مهارت رکندڙ، لطيف کان اياز تائين سنڌ جي سموري ڪلاسڪ کان واقفيت رکندڙ، سائ

JYPSY: EUROPE JAA KHANA BADOSH SINDHI (ANTHROPOLOGY)

Image
جپسي : يورپ جا خانه بدوش سنڌي تاريخ ( History)، قديم آثارن جو علم (Archaeology) ۽ علم الانسان (Anthropology)جا علم، هڪ ئي زنجير جون ڪڙيون آهن. قديم دور کان وٺي سنڌ مان ۽ سنڌ ڏانهن لڏ پلاڻ ٿيندي رهي آهي.تاريخ جي مختلف وقتن ۾ ڪيترائي ڌاريا سنڌ ۾ آيا، انهن سنڌ جي مٽيءَ سان رشتو جوڙيو ۽ سنڌي ٿي ويا. سنڌ مان مختلف سببن ڪارڻ، مختلف وقتن تي ننڍن وڏن گروهن جي صورت ۾ ڪيترائي ماڻهو لڏو کڻي هليا ويا،  انهن مان اڪثر ڪري اهي جنهن به ڌرتيءَ تي ويا، اتان جي خمير ۾ شامل ٿي اتان جا ئي ٿي ويا. انهن مان ڪيترن ماڻهن اتان جي مٽيءَ سان ناتو جوڙڻ باوجود پنهنجي تاريخي تشخص کي ياد رکيو. اهو ئي سبب آهي ته عرب دنيا جي ڪيترن عالمن جي نالي سان ”السندي“ (سنڌي) لکيل نظر اچي ٿو. ساڳئي طرح سان يارهين صدي عيسويءَ ۾ ايران جي رستي سنڌ / هند مان لڏ پلاڻ (Migration) ڪندڙ ۽ آمريڪا توڙي يورپ جي مختلف ملڪن ۾ لڳ ڀڳ هڪ هزار سالن کان خانه بدوشيءَ واري زندگي گذاريندڙ جپسي پاڻ کي سِنتي (Sinti) سڏائين ٿا. چيو وڃي ٿو ته سِنتي ، سنڌي لفظ جي بگڙيل يا تبديل ٿيل صورت آهي. آمريڪا ۽ يورپ جي مختلف ملڪن ۾ موجود خانه بدوش جپسين جي پاڻ ۾ ميل