Posts

Showing posts from April, 2015

WAHI KHATAY JA PANNA ( Autobiography )

Image
وهي کاتي جا پنا سنڌي ادب جي هڪ منفرد، بلڪه مان چوندس ته UNIQUE آتم ڪٿا آهي، جنهن جو مثال ملڻ محال آهي. آتم ڪٿا هڪ فن آهي بلڪ ڏکيو فن آهي، جنهن جي حدن جي تعين ڪرڻ، ڪا سوکي ڳالهه ناهي. ليکڪ جي پنهنجي احساسن ،تجربن، مشاهدن جو پوتا ميل آهي. هر آتم ڪٿا جي ليکڪ لاءِ اهو فيصلو ڪرڻ ڏکيو ٿو ٿي پوي ته هو ڇا لکي ؟۽ ڇا نه لکي؟ڇا ٻڌائي ؟۽ ڇا نه ٻڌائي؟ گهريلو مجبوريون، سماجي مجبوريون مٽيون مائٽيون ،دوستيون ،ياريون ڪٿي بندُ ٻڌي؟ ۽ ڪٿي لوڙهي ڇڏي؟ته ڪٿي ڇوڙ ڪري؟ ڪٿي ڇڙواڳ ٿئي ؟۽ ڪٿي پابند؟ پ ر صنف ۽ فن جي تقاضا آهي ته سچ هجي ۽ سچ لکي. سوانح نگاري تاريخ جي هڪ شاخ آهي، پر ڪن خاصيتن سببان ان کي ادب جي هڪ صنف جي باقائده حيثيت حاصل ٿي وئي آهي. هاڻي سوانح فقط انسان جي پيدائش ،ڪٽنب،تعليم، زندگيءَ جي مسئلن ۽ گذاري وڃڻ کي بيان ڪرڻ ئي ناهي، بلڪه ڪنهن شخص جي ظاهر ۽ باطن، اٿڻي ويهڻي، عادتن، اخلاق ۽ معاشرت، وراثت ۽ نفسياتي ڪيفيتن ۽ سندس حياتي جي لاهن چاڙهن جو داستان بڻجي وئي آهي. هاڻي سوانح نگاريءَ لاءِ اهي سڀئي ڳالهيو ن دلچسپيءَ جو باعث آهن، جن سان شخصيت جي اڏاوت، ۽ هڪ مڪمل چٽ چٽڻ ۾ مدد ملي ٿي، ان ۾ سطحي واقعن ۽ ظ

DHARTI MAA’O ( Novel )

Image
هي ڪتاب ڌرتي ماءُ، زيب سنڌيءَ جو ترجمو ڪيل آهي. چنيگز اعتماتوف جو هي انقلابي ڪتاب ڪنهن به ريت پرل ايس بڪ جي ناول The Good Earth يا اروسڪن ڪالڊ ويل جي ناول This earth is mine کان گهٽ نه آهي، حالانڪ انهن کان پيجز ۾ تمام گهڻو ننڍو آهي. انقلابن جي دنيا جدوجهد جي دنيا ۽ ڏتڙيل غريب ۽ معاشري ۾ گهٽ پئسي يا بنهه غربت ۾ رهندڙ اربين انسانن جي زندگيءَ ۾ هر دم هر گهڙي جدوجهد جوئي احوال ملندو. ڀلي افريقي شيدين جا قصا هجن، جن کي زوريءَ غلام ڪري زنجيرن ۾ ٻڌي امريڪا جي بنيادن کي هنن جي رت ۽  هڏن تي قائم ڪيو ويو، جنهن جي نمائندگي جان اسٽين بيڪ جو ناول Grapes of wrath ۾ انڪل ٽامس ڪئبن ۽ How grean was my vellay جهڙا ڪئين عظيم ناول ملندا ته ٻئي طرف چين جي عظيم لانگ مارچ ۽ روس جي مزاحمتي ادب جا به اڻ ڳڻت ناول آهن، جن مان ڪي ته ترجمو ٿي انگريزي ٻولي ۽ اتان اردو سنڌيءَ ۾ ترجمو ٿي چڪا پر اڃا به هڪ وڏو تعداد انساني جدوجهد ۽ ڏتڙيلن جي نوحن جو آهي، جيڪو پنهنجي ٻولين جي سرحدن ۾ ئي بند آهي. هي ننڍڙو ناول ’ڌرتي ماءُ‘، انهن مان هڪ لڳي ٿو، جنهن کي چونڊي زيب سنڌي پنهنجي ادبي پسند، انسان دوستي ۽ سچائيءَ سان پيار جو ثبوت